Üzgün üzüm

16 Kasım 2005, Radikal'de, Haydar Ergülen her zamanki lezzetli yazılarından birini daha yazmış. Oradan alayım buraya, iznini almadım ama kızmayacağından eminim :

"Üzümü severim, onun yurdu olan bağı da. Bağımız güzdür, payımıza neşeden çok gazel düşmesi bundandır. Düşsün. Üzüm cömerttir, nara benzer, ondan bize neşe de düşer keder de, ne düşerse kabulümüzdür. Bazen şiirimize düştüğü de olur. Gözümüzü de doldurur, gönlümüzü, soframızı da. Üzgünlüğe uyaklıdır, meraklı değil. 'İç'ten gelen bir uyak vardır üzüm ile üzgün arasında. Ben öyle bir şiir yazdıydım 'Üzüm'e üzgünlükle: "İnsan hayli üzgün bahçelerden geçmese şiir yazar mı?" dediydim, bir de şunu, "Üzgün şarap olur karaüzümden/ ezilmiş sözleriyle ya üzgün ruh n'olur?"

Almak

Al bakalım... Kafayı bozmak için birebir bir sözcük daha. Al.

Bildiğimiz bütün anlamlarıyla kullanışlı, yatay ve dikey bir çok alana gebe bir sözcük. Hani diyeceğim ki, sırf özdüşümler yaratsın diye yaratılmış: Aldığı tek bir harfle, olmadık yerlere çıkıyor. Dil, anlam, bağlam uzayları arasını delik deşik ediyor.

Al. Bal. Çal. Dal. Fal. Kal. Mal. Nal. Şal. Yal. Almak-Çalmak. Kalmak. Dalmak.

Farkı, aldığı o tek harf yaratıyor sanıyoruz da önce, sonra anlıyoruz : Al, kendi üstüne çökmüş bir güneş. Büzülmüş, yoğunlaşmış madde.

Yorgan

Başlamak için bilmem nasıl bir sözcük 'yorgan' ?

- Kolay bakış, 'örtünç' = Ödünç alınmış sıcaklık örtüsü. Örtgen.

- Zoru, 'yorucu' bir etmen, etken. etkin : Yor + gan. Korugan, ısırgan, buyurgan, örtgen gibi...

De, niye ? Tersi olmak gerekmez mi ? Uzanan, altına; kestiren veya uyuyan, altında -yorulmak ne kelime- dinlenmez mi ?

'Dingen' olmamalı mı örneğin, 'yorgan' yerine ?

Meğer ki başka şeyler olsun örttüğü.