Yanmak - Yakılmak

‘Yan’ özcüğü verimli bir kaynak, kullanışlı bir gereç.

Bir eylemi edilgen hale getirmenin en bilindik yolu, bir yapım eki yardımıyla biçimi biraz değiştirmek, böylece öznenin devinim üzerindeki etkisini ortadan kaldırmak değil midir? Özne artık, ‘yapan’ değil, ‘maruz kalan’dır yani.

‘Yanmak’ eyleminde durum, anlatmaya çalıştığımdan biraz daha farklı oysa.

‘Yanmak’ başlı başına edilgen, öznenin başka etmenlerin yakıcı etkisiyle karşı karşıya kalması sonucu ortaya çıkan bir eylem; yani ‘yakılmak’ sözcüğünün yerini tutabilir bir yerde.

Değilse, yanmanın da bir edilgen hali olmalı. Aksine, diğer edilgen fiillerin benzer biçim ve ses özelliklerinden faydalanarak türeteceğimiz ‘yanılmak’ sözcüğünün bambaşka bir anlamı var.

Hayhuyun neden olduğu bu özensiz kullanım dilimize çoktan yerleşmiş aslında. (Bkz. yana yakıla)

Yanılıyor muyum?